De zwarte bes (Ribes nigrum) is een plant uit de ribesfamilie (Grossulariaceae).

De zwarte bes komt ook in het wild voor op natte, voedselrijke grond in loofbossen en dan vooral in broekbossen (moerasachtige bossen).

De zwarte bes bloeit vroeg, van april tot mei. De zwarte bes is zelfbestuivend, maar kruisbestuiving geeft meer vruchten. Zwarte bessen worden door middel van stekken vegetatief vermeerderd.

De zwarte bes is door de vroege bloei gevoelig voor nachtvorst. De bessen worden machinaal geoogst en verwerkt tot sap. De oogsttijd is afhankelijk van het ras en loopt van begin juli tot half augustus. Belangrijk zijn een goede sapkleur, een hoog vitamine C-gehalte en een aroma dat wordt aangeduid als cassis.  Ook bessenjenever wordt traditioneel met zwarte bessen gemaakt.